استاد مطالعات شرق و جنوب شرق آسیا به این نکته اشاره میکند که روسیه بزرگترین تولیدکننده نفت جهان و چین بزرگترین واردکننده نفت جهان است اما مشاهده میشود که روسیه چیزی حدود سه میلیون بشکه صادرات نفت خود را از دست داده و ارتباط اقتصادی و تجاری روسیه و چین در این خصوص به صورت محسوسی کم شده است.
استاد دانشگاه تهران معتقد است: مناسبات روسیه و چین در بحران اوکراین وارد فضای جدیدی شده و هر دو کشور به خوبی از این فضای جدید در حال استفاده کردن هستند و این دو کشور در عین رقابت با یکدیگر همسایه هستند و دوستی بین آنها پایدار است که این وضعیت به سمت اتحاد کشیده میشود.
چین در حال تطبیق با وضعیت جدید در بحران اوکراین است
بهزاد شاهنده جنگ روسیه و اوکراین را یک جنگ فرسایشی میداند و میگوید که در جنگ فرسایشی هیچ کشوری پیروز نخواهد شد. الان از این جنگ چند ماه گذشته و در این مدت اقتصاد اوکراین ۴۵ درصد کوچکتر شده است. از طرف دیگر، هیچ کدام از کشورهای جهان همچون چین پشت روسیه قرار نگرفتند و تنها کاری که انجام دادند این بود که از یک طرف این جنگ را محکوم کردند و از طرفی دیگر سیاست آمریکا در گسترش ناتو را دلیل این بحران دانستند.
شاهنده میگوید: چین علاقهای ندارد که به ائتلاف به نفع روسیه وارد شود زیرا روابط تنیده و نزدیکی با اروپا و آمریکا دارد. اعتقاد چینیها بر این است که تا ۳۰ یا ۳۵ سال آینده باید با آمریکا کار کنند و چین این وضعیت را با روسیه ندارد. البته چینیها که میگفتند در بدترین زمان این جنگ اتفاق افتاده اما در شرایط فعلی از این فرصت استفاده میکنند و نفت ارزان میخرند و خود را از جنگ دور نگه داشتهاند تا ببینند پایان جنگ چه خواهد شد.
شریعتینیا اختلافات چین و روسیه هم قابل توجه میداند و میگوید که این دو کشور در حوزههای مختلف دچار اختلاف هستند و همین اختلافات هم باعث شد که سازمان همکاری شانگهای هیچ وقت به عنوان یک بلوک تبدیل نشود.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی میافزاید: این همکاری راهبردی میان روسیه و چین در یک سطح باقی مانده است و همگونی لازم در ائتلاف دو کشور به وجود نیامده است چرا که چین از چنین ائتلافی پرهیز میکند زیرا این امکان در خودش میبیند که در مقابل آمریکا توازنسازی کند و در حال انجام این کار هم است.
استاد دانشگاه تهران به چشمانداز جنگ روسیه و اوکراین اشاره میکند و میگوید که اوکراین شریک تجاری چین بوده و روابطی در این زمینه داشتهاند و این دو کشور برنامههای بلندمدت دارند. یکی از برنامههای بعد از جنگ بازسازی اوکراین است که قرار شده به چین واگذار شود.
آمریکا جنگ روسیه و اوکراین را شعلهور کرد
چین علاقهای ندارد به ائتلاف به نفع روسیه وارد شود
گروه جنگ و صلح انجمن ایرانی مطالعات غرب آسیا با همکاری خانه اندیشمندان علوم انسانی نشستی با عنوان «جنگ روسیه و اوکراین: نگرش و عملکرد چین در چند سطح؛ چالشها و فرصتها» برگزار کرد. در این نشست «دکتر بهزاد شاهنده» استاد مطالعات شرق و جنوب شرق آسیا در دانشگاه تهران، «دکتر حسین نوروزی» عضو هیات علمی گروه روابط بینالملل دانشگاه تهران و «دکتر محسن شریعتینیا» عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی به ایراد سخنرانی پرداختند که در ادامه متن این سخنرانیها آمده است.
استاد دانشگاه شهید بهشتی بیان میکند: جنگ روسیه، مرزها را تغییر داده و چین کشوری است که با تغییر مرز مشکل دارد و تجزیهطلبی در سینکیانگ و تایوان را به عنوان یک مساله برای خودش میداند. چین تنها قدرتی در جهان است که هنوز انسجام سرزمین آن کامل نشده و با معضل تجزیهطلبی مواجه است. پس این تصمیم روسیه برای آنها کار مطلوبی نیست. این جنگ اقتصاد جهانی را بیثباتتر کرد و این برای چین لزوما خبر خوبی نیست.